شاتون چیست؟ این قطعه به عنوان یکی از مهمترین اجزای داخلی در پیشرانه ی هر خودرویی محسوب میشود. وظیفه اصلی شاتون انتقال قدرت از حالت خطی به حالت دورانی می‌باشد. این قطعه که از سه بخشِ، سر بزرگ، سر کوچک و بدنه تشکیل شده است از طرفی به پیستون و از طرف دیگر به میلنگ متصل است. از آنجایی که وظیفه این قطعه انتقال قدرت از حالتی به حالت دیگر می‌باشد، مدام تحت فشار نیروهای مختلفی است. پس همواره داشتن آلیاژی با کیفیت و طول عمر بالا از مهمترین شاخص‌های شاتون می‌باشد. در ادامه همراه تیم آی آر لوکس کارز باشید تا با هم عواملی که باعث خرابی شاتون می‌شوند را بررسی کنیم.
عواملی که باعث خرابی شاتون می‌شوند
1- عدم روانکاری مناسب: در صورت کمبود روغن موتور و یا پایین بودن کیفیت آن شاتون به راحتی آسیب می‌بیند.
۲- ناک زدن مداوم: مهمترین عامل در خرابی شاتون‌ها احتراق ناقص یا ناک زدن می‌باشد. احتراق ناقص یا زودتر از موعد معمولا به خاطر پایین بودن کیفیت بنزین به وجود می‌آید، هنگام ناک زدن پیستون زودتر از موعد به سمت پایین حرکت می‌کند که این فرایند در طولانی مدت باعث خمیدگی یا شکستگی شاتون میشود.
۳- رانندگی پر فشار: رانندگی با دور موتور بالا و معکوس‌های ناگهانی فشار مضاعفی به قطعات موتور به خصوص پیشرانه وارد می‌کند.
۴- عدم تنظیم بودن تایم: در صورتی که تسمه تایم یا زنجیر تایم پیشرانه به طور دقیق تنظیم نشده باشد، میل لنگ، شاتون و پیستون‌ها هماهنگی لازم را نخواهند داشت و به یکدیگر آسیب می‌زنند.
۵- یاتاقان زدن: فرسوده شدن یاتاقان به دلیل کارکرد بالا یا عدم روان کاری مناسب در اولین قدم باعث ایجاد خوردگی میل لنگ میشود و اگر این موضوع ادامه دار شود در طولانی مدت باعث خرابی شاتون میشود.
علائم خرابی این قطعه تقریباً به راحتی قابل تشخیص می‌باشد به طور مثال صداهای غیر معقول از موتور به خصوص در دورهای بالا و یا صدای تق تق از زیر موتور را می‌توان از علائم شاتون زدن دانست. همچنین در موارد کمی هنگامی که فشار زیادی به موتور وارد میشود، امکان شکستن شاتون و بیرون زدن آن از جداره سیلندر وجود دارد که در این صورت هزینه‌های زیادی را روی دست صاحب خودرو می‌گذارد. در ادامه میخواهیم تمامی اجزای تشکیل دهنده ی این قطعه را با هم بررسی کنیم.
۱- سر بزرگ: این قسمت به میل لنگ متصل میشود، در داخل سر بزرگ، یاتاقان قرار میگیرد که نقش اصلی بین میل لنگ و سر بزرگ را دارد.
۲- سر کوچک: این بخش به انتهای پیستون متصل میشود. اولین نیروی وارده از پیستون به سر کوچک میرسد. نحوه ی اتصال سر کوچک به پیستون به وسیله ی قطعه ای به نام گژپین میسر است.
۳- بدنه: ساق یا بدنه ی پیستون واسطه ای میان سر بزرگ و کوچک است. این قسمت نقش مهمی را در طراحی شاتون دارد. هرچه ساق کوتاه تر باشد، دور موتور (دوران میل لنگ) بالاتر می رود.
